تأملی بر ساختارهای فقه مدون امامیه

فقه همانند سایر علوم، دارای ساختارهایی است. این ساختارها در طول حیات فقه، تحولات نه‏چندان گسترده‏ای یافته است. این پژوهش، ساختارهای فقه استدلالی متقدم را معرفی و بررسی می‏کند که فقیه بر اساس آن ساختار، فقه خود را نگاشته است، نه ساختارهایی که در حد یک طرح، باقی مانده است. بنا بر استقصای نگارنده، ساختارهای فقه‏نگاشته1، چهار نوع هستند و بقیه در حد طرح پیشنهادی، باقی مانده‏ اند. این ساختارها عبارتند از ساختار حلبی در «الکافی فی الفقه»، ساختار سلار در «مراسم»، ساختار محقق حلی در »شرایع الاسلام«، و ساختار فیض کاشانی در «مفاتیح الشرایع». این ساختارها بر اساس ملاک‏های سه‏ گانه ساختاربندی «ملاک‏های منطقی»، »ملاک‏های فلسفه فقهی«، و »ملاک‏های درون‏فقهی«، ارزیابی می‏شوند و نقاط قوت و ضعف آن‏ها بیان می‏ گردد.